Όταν ξημέρωσε η 1η Ιουνίου του 2019, τα συναισθήματα ολόκληρης της κοινωνίας ήταν διφορούμενα. Από τη μια, η αδημονία για την έναρξη της μεγαλύτερης μεταρρύθμισης των τελευταίων δεκαετιών και, από την άλλη, η αγωνία για το καινούργιο, το άγνωστο για όλους, σημάδεψαν τις πρώτες μέρες της εφαρμογής του Γενικού Συστήματος Υγείας δήλωσε σε δημοσιογραφική διάσκεψη ο Υπουργός Υγείας.
Πιο κάτω η δήλωση αυτούσια:
Η μεγάλη μεταρρύθμιση για την οποία όλοι μιλούσαμε για δεκαετίες και είχε αποκτήσει ένθερμους υποστηρικτές, αλλά και φανατικούς πολέμιους. Μετά από ατέρμονες συζητήσεις, με αποφασιστικότητα και με γνώμονα το συμφέρον των πολιτών, το ΓεΣΥ έπαιρνε σάρκα και οστά σε ένα κλίμα εντάσεων και αμφιβολίας. Αφενός, υπήρχε αμφισβήτηση, έως έναν βαθμό δικαιολογημένη, αφού στα πρώτα βήματα του νέου Συστήματος Υγείας, λίγοι ήταν εκείνοι που το στήριξαν: το ΓεΣΥ έκανε αρχή με 358 Προσωπικούς Ιατρούς για ενήλικες, 105 Προσωπικούς Ιατρούς παιδιών, μόλις 53 Ειδικούς Ιατρούς, 220 φαρμακεία και 29 διαγνωστικά εργαστήρια, και με ένα καινούργιο Λογισμικό.
Αφετέρου, είχε στο πλευρό του 510 χιλιάδες πολίτες, οι οποίοι με ενθουσιασμό καλωσόρισαν το νέο Σύστημα Υγείας. Αυτό αποδείκνυε ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός δικαιούχων στο Σύστημα. Η ανταπόκριση που βλέπαμε από τους πολίτες μάς έκανε να πεισμώσουμε ακόμα περισσότερο, για να φέρουμε το εγχείρημα εις πέρας για το καλό χιλιάδων πολιτών.
Δεν θα επιχειρήσω να ωραιοποιήσω την κατάσταση που επικρατούσε δύο χρόνια πριν. Από τις πρώτες κιόλας μέρες της έναρξης της 1ης φάσης, παρατηρήσαμε κάποιες αδυναμίες στο Σύστημα και αμέσως, η προσοχή στράφηκε στις βελτιώσεις που έπρεπε να γίνουν, ώστε τα θεμέλια να είναι γερά για τη συνέχεια. Χρειάστηκε αρκετός χρόνος προσαρμογής από τους παρόχους, αλλά κυρίως από τους ασθενείς. Επρόκειτο για ένα εξ ολοκλήρου νέο Σύστημα Υγείας, που ανέτρεπε όλα όσα είχαμε συνηθίσει μέχρι τότε, και εύλογα το πρώτο διάστημα ήταν αναγνωριστικό.
Μόλις λίγους μήνες μετά την έναρξη του ΓεΣΥ, βρεθήκαμε στη δίνη της πανδημίας του κορωνοϊού. Αναπόφευκτα οι πρωτόγνωρες αυτές συνθήκες έπληξαν και το ΓεΣΥ. Η διατήρηση των εισφορών στα ίδια επίπεδα για τρεις επιπλέον μήνες υποχρέωσε τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας να συνεχίσει με μειωμένα έσοδα. Εν μέσω πανδημίας, κληθήκαμε να λάβουμε την πολύ δύσκολη απόφαση για το κατά πόσον θα προχωρούσαμε ή όχι στην εφαρμογή της 2ης φάσης. Για ακόμα μια φορά χρειάστηκε να πείσουμε τα εμπλεκόμενα μέρη ότι τα οφέλη από την έναρξη της 2ης φάσης, ακόμα και εν μέσω πανδημίας, θα ήταν περισσότερα από το κόστος. Έτσι, καταλήξαμε στην ένταξη των ενδονοσοκομειακών υπηρεσιών από 1η Ιουνίου 2020. Σταδιακά όμως, και μέσα από διάλογο μεταξύ του ΟΑΥ και των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων, η πρόθεση για ένταξη αυξήθηκε και πλέον υπάρχει παγκύπρια κάλυψη και επιλογές για όλους τους πολίτες.
Σήμερα, ένα χρόνο μετά την έναρξη της ενδονοσοκομειακής φάσης, συνολικά 54 νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ και του ιδιωτικού τομέα, 2,585 γιατροί, δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία του ιατρικού δυναμικού της χώρας, 554 φαρμακεία, 149 διαγνωστικά εργαστήρια, 615 οδοντίατροι, 59 νοσηλευτές και μαίες, μαζί με άλλους 1,077 επαγγελματίες υγείας διαφόρων ειδικοτήτων, είναι συμβεβλημένοι με τον ΟΑΥ και προσφέρουν τις υπηρεσίες τους μέσω του ΓεΣΥ σε περισσότερους από 892 χιλιάδες δικαιούχους σε όλη την Κύπρο.
Για να ολοκληρωθεί το Γενικό Σύστημα Υγείας απομένει η ένταξη των υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας και αποκατάστασης, καθώς και των εξειδικευμένων εργαστηριακών εξετάσεων που προσφέρονται από συγκεκριμένα ιατρικά κέντρα. Αναμένουμε το γρηγορότερο να υπάρξει θετική κατάληξη και σύντομα να μπορέσουμε να έχουμε ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Υγείας που θα ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες των δικαιούχων του.
Με το ΓεΣΥ ο τομέας της Υγείας βρίσκεται σε διαδικασία ριζικής αναδιάρθρωσης. Τα οφέλη που αποκομίζουμε από το ΓεΣΥ είναι πολλαπλά. Το βασικότερο είναι ότι μέσω του ΓεΣΥ νοικοκυρέψαμε τις διαδικασίες πρόσβασης των ασθενών σε υπηρεσίες υγείας. Αρχικά, θεσμοθετήθηκε ο Προσωπικός Ιατρός, συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση χρημάτων από τον οικογενειακό προϋπολογισμό, αφού πλέον οι δικαιούχοι παραπέμπονται σε Ειδικό Ιατρό της σωστής ειδικότητας για τη διάγνωση της πάθησής τους, περιορίζοντας τις αχρείαστες ιατρικές πράξεις, και εξοικονομώντας χρόνο με την έγκαιρη διάγνωση που αποτρέπει τη δημιουργία μη αναστρέψιμων προβλημάτων υγείας.
Την ίδια ώρα, εισήχθη ο θεσμός του φαρμακείου της γειτονιάς, διασφαλίζοντας έτσι την καθολική πρόσβαση των δικαιούχων στα απαραίτητα για τη θεραπεία τους φαρμακευτικά σκευάσματα με την καταβολή ενός μικρού ποσού συνεισφοράς. Ταυτόχρονα, η ελεγχόμενη χορήγηση φαρμάκων αναχαίτισε το φαινόμενο της ανεξέλεγκτης κατανάλωσης φαρμάκων χωρίς διάγνωση και συνταγογράφηση.
Ο καθένας αντιλαμβάνεται τα οφέλη ενός οργανωμένου Συστήματος Υγείας, κυρίως για τους χρόνιους πάσχοντες. Τα ποσά που καλούνταν να δαπανήσουν οι χρόνιοι ασθενείς για τις θεραπείες τους ήταν τεράστια και σε πολλές περιπτώσεις η καταβολή τους ήταν αδύνατη. Μέσω του Προσωπικού του Ιατρού και της εύκολης πρόσβασης σε Ειδικούς Ιατρούς, αλλά και στη φαρμακευτική αγωγή σε χαμηλό κόστος, γίνονται έγκαιρα οι παρεμβάσεις και περιορίζονται κατά το δυνατό οι αρνητικές για την υγεία τους επιπτώσεις.
Όταν ξέσπασε η πανδημία στη χώρα μας, φανήκαμε τυχεροί στην ατυχία μας. Κι αυτό γιατί είχαμε ήδη στη διάθεσή μας το Γενικό Σύστημα Υγείας και μπορέσαμε να ανταπεξέλθουμε με τις λιγότερες απώλειες. Είχαμε τους Προσωπικούς Ιατρούς που βοήθησαν τα μέγιστα στη διαχείριση των θετικών περιστατικών, αλλά και στους εμβολιασμούς που είναι σε εξέλιξη τώρα. Η λειτουργία του Λογισμικού του ΓεΣΥ ήταν βασική συνιστώσα για την οργάνωση του Εθνικού Πλάνου Εμβολιασμού κατά της COVID. Εν μέσω lockdown, οι ασθενείς εξασφάλιζαν τα απαραίτητα φάρμακα για την απρόσκοπτη συνέχιση των θεραπειών τους, με τη συνεργασία των Προσωπικών Ιατρών, των φαρμακείων και εθελοντών. Με τη συνεργασία ιδιωτικών και δημόσιων νοσηλευτηρίων, κατέστη εφικτό καθ’ όλη τη διάρκε ια της πανδημίας να εξυπηρετηθούν όλοι οι ασθενείς που χρειάστηκαν ενδονοσοκομειακή περίθαλψη. Όλα αυτά είναι μόλις μερικά σημεία στα οποία το ΓεΣΥ ήταν σημαντικός σύμμαχος στη διαχείριση των πρωτόγνωρων συνθηκών που έφερε η πανδημία.
Ανεξαρτήτως πανδημίας όμως, το ουσιαστικότερο είναι ότι το ΓεΣΥ είναι εδώ, μετρά ήδη δύο χρόνια ζωής, βελτιώνεται συνεχώς για να είναι πιο λειτουργικό για τους δικαιούχους και τους παρόχους, με στόχο να παραμείνει στη ζωή μας για πολλά χρόνια ακόμα. Η ευθύνη για την προστασία του είναι στα χέρια του κάθε πολίτη ξεχωριστά. Με το ΓεΣΥ, κερδισμένοι είμαστε όλοι εμείς. Το ΓεΣΥ είναι η μεγαλύτερη κοινωνική κατάκτηση, είναι το κληροδότημά μας στα παιδιά μας, για την οποίo ολόκληρη η κοινωνία πρέπει να αισθάνεται περήφανη.
Θέλω να συγχαρώ τη διοίκηση, διεύθυνση και το προσωπικό του ΟΑΥ, όλους τους επαγγελματίες υγείας και γενικά τους παρόχους, που υλοποιούν αυτή τη μεγάλη μεταρρύθμιση. Αισθάνομαι ιδιαίτερα την ανάγκη να ευχαριστήσω και δημοσίως τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος σε κρίσιμες ώρες, σήκωσε το βάρος της ευθύνης και παρέμεινε αμετακίνητος στην υλοποίηση της απόφασης για εφαρμογή του ΓεΣΥ
