Η Αγία μας Εκκλησία τιμά σήμερα τη μνήμη του Αγίου ενδόξου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου. Η υμνολογία της Εκκλησίας μας τον χαρακτηρίζει πάνσοφο, και ευσεβείας και σωφροσύνης διδάσκαλο.
Γιος του Ιωνά και αδελφός του Αποστόλου Πέτρου ο νεαρός ψαράς από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, φλεγόταν από ιερό πόθο να δει να πραγματοποιούνται αυτά που είχαν γράψει οι προφήτες για τη σωτηρία του κόσμου. Αυτός ο πόθος τον οδήγησε να γίνει μαθητής του Βαπτιστή Ιωάννη και τον αξίωσε, πρώτος από όλους τους μαθητές, να συναντήσει και να ακολουθήσει το Χριστό, τον αναμενόμενο Μεσσία και να λάβει για το λόγο αυτό την προσωνυμία «Πρωτόκλητος».
Η παράδοση θέλει τον Απόστολο Ανδρέα να φθάνει και να παραμένει για κάποιο χρονικό διάστημα στην Κύπρο, όταν κατά τη διάρκεια ιεραποστολικής του περιοδείας, το πλοίο που τον μετέφερε άραξε κοντά στο βορειοανατολικό άκρο της νήσου μας. Η μετά από προσευχή του Αποστόλου θαυματουργική εξεύρεση νερού στο σημείο που βρίσκεται μέχρι σήμερα το αγίασμά του και η θεραπεία του τυφλού παιδιού του καπετάνιου, ήσαν τα πρώτα εναύσματα για τη μελλοντική ανάδειξή του ως θαυματουργού και προστάτη των Κυπρίων.
Αφού δίδαξε στον Πόντο και στη Σκυθία, στο Βυζάντιο και στην Ελλάδα, ο Άγιος έφθασε στην Αχαΐα, όπου μετέστρεψε πολλούς στη χριστιανική πίστη και επιτέλεσε αναρίθμητα θαύματα. Εκεί βρήκε μαρτυρικό σταυρικό θάνατο και στην πόλη της Πάτρας βρίσκεται σήμερα θησαυρισμένη η αγία κάρα του, η τίμια κεφαλή του.
Με ενάργεια περιφράφει ο υμνογράφος: «Ὁ Πρωτόκλητος Μαθητής, καὶ μιμητὴς τοῦ πάθους, συμμορφούμενός σοι Κύριε, Ἀνδρέας ὁ Ἀπόστολος, τοὺς ἐν βυθῷ τῆς ἀγνοίας πλανωμένους ποτέ, τῷ ἀγκίστρῳ τοῦ Σταυροῦ σου ἀνελκύσας, προσήγαγέ σοι, ταῖς πρεσβείαις αὐτοῦ Ὑπεράγαθε, τὴν ζωὴν ἡμῶν εἰρήνευσον, καὶ σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν» (Εἰς τὴν Λιτήν, Στιχηρὰ ἰδιομελα. Ἦχος α’. Ἀνδρέου Ἱεροσολυμίτου).
Ο Πρωτόκλητος Ανδρέας συγκινεί ιδιαίτερα τις ψυχές των Χριστιανών της Κύπρου, το δε μοναστήρι του στην άκρη της χερσονήσου της Καρπασίας παραμένει πανορθόδοξο προσκύνημα και αποτελεί για τον πονεμένο λαό μας σύμβολο αντίστασης στην τουρκική κατοχή και σύμβολο ελπίδας για ελευθερία και λύτρωση, από όλα τα δεινά που μας ταλανίζουν.
Nα επικαλούμαστε με θερμή πίστη στον Ιησού Χριστό, τις πρεσβείες του Πρωτόκλητου Αποστόλου Ανδρέα, σε κάθε δύσκολη στιγμή του παρόντος βίου, για να αξιωθούμε μετά βεβαιότητας της χαράς, όπως εκείνος φώναξε «ευρήκαμεν τον Μεσσίαν», να αναφωνήσουμε και μείς χαρμόσυνα «ευρήκαμε τον ποθούμενον Σωτήρα Χριστό και δια αυτού τον Παράδεισο των ψυχών μας και την ελευθερία της πατρίδας μας».
Σήμερα πανηγυρίζουν εκτός από το ομώνυμο μοναστήρι του στη χερσόνησο της Καρπασίας, ναοί αφιερωμένοι στον Απόστολο Ανδρέα, μεταξύ άλλων, στο κατεχόμενο προάστειο Νεάπολης-Κωνσταντίας στη Λευκωσία, στον Άγιο Ανδρέα στην ελεύθερη περιοχή της Λευκωσίας, στη Λεμεσό, στην Πόλη Χρυσοχούς, στο Πλατύ Αγλαντζιάς, στον Προσφυγικό Οικισμό Στρόβολος 3, καθώς και στη Μέσα Γειτονιά στη Λεμεσό.
