Το στυγερό έγκλημα της ΕΟΚΑ Β’. Από τα πρώτα θύματα .
Οι μνήμες στρέφονται πίσω για τον Γιαννάκη Ευαγόρου αδερφό του ήρωα Σαββάκη Ζήνωνος.
Η εκτέλεση του αδερφού του, η ανεύρεση των οστών και ο συγκλονισμός μια εποχής φρίκης που άφησε ανοικτές πληγές…
Δάκρυα, κοφτές κουβέντες και ποικίλα συναισθήματα… σκιαγραφούν μια κατάθεση ψυχής του αδελφικού φίλου του ήρωα , Ζήνων, ο οποίος μιλά στο pentadaktylos.online.
Mιλήστε μας λίγο για το συμβάν πως έχουν τα πράγματα με την δολοφονία ή την εκτέλεση του αδελφού σας ;
Καταρχάς από ότι μάθαμε υπηρετούσε στο Προεδρικό και την ώρα που εκδηλώθηκε το πραξικόπημα ήταν υπηρεσία . Άλλοι λεν ήταν στην πύλη άλλοι στο ελικοδρόμιο ακόμη αυτό δεν διευκρινίστηκε. Εμείς το μάθαμε την ίδια ημέρα. Μέχρι το απόγευμα το μάθαμε. ‘Ετυχε η μητέρα μου και η αρραβωνιαστικιά του να ήταν Λευκωσία. Η αρραβωνιαστικιά του ήταν νοσοκόμα και ήταν στο Νοσοκομείο και μόλις άνοιξε τονεκροτομείο τον είδε μπροστά της …Δεν την άφησαν να πλησιάσει. Τον εθάψαν σε ομαδικό τάφο στου Κωνσταντίνου και Ελένης αλλά όχι μέσα στο νεκροταφείο έξω από το νεκροταφείο.
Μάθατε λεπτομέρειες ;
Όχι λεπτομέρειες δεν μάθαμε αλλά ακούγαμε κατά διαστήματα από ανθρώπους που υπηρετούσαν μαζί τους, από ανθρώπους που τον είχαν δει. Άλλοι λέγαν τον εκτελέσαν , άλλοι τον χτύπησαν , πολλές ιστορίες… Ένας μας είπε ότι τον έθαψαν ξεχωριστά από τους άλλους, μόνο του, αλλά στον ίδιο ομαδικό τάφο. Όταν έγινε η εκταφή βρήκαμε τον σκελετό του και ορισμένα από τα ρούχα του που δεν έλιωσαν αφού ήταν ένστολος και τις 25 σφαίρες που τον σκότωσαν. Είχε 25 σφαίρες στο σώμα του και μία σφαίρα μπήκε από την κάτω γνάθο και βγήκε στο πάνω μέρος του κρανίου του. Αυτό, όπως αντιλαμβάνεστε σημαίνει πως τον πυροβόλησαν εξ επαφής .
Το περιστατικό σας άφησε τραγικές εμπειρίες …
Παρόλο που πέρασαν πολλά χρόνια ,μόλις είδα τον σκελετό του ήταν σαν να έγινε εκείνη την στιγμή το συμβάν.Για μένα ξαναπέθανε δεύτερη φορά. Ήταν τραγικό , ξανάνιωσα εκείνο το αίσθημα που έμαθα ότι σκοτώθηκε.
Προσπαθήσατε να μάθετε λεπτομέρειες για την δολοφονία ή την εκτέλεση του τόσα χρόνια ;
Βεβαίως. Ρωτούσαμε όλα αυτά τα χρόνια ανθρώπους που τον γνωριζαν. Ανθρώπους που ήταν την ημέρα εκείνη στο προεδρικό και ακούγαμε διάφορες εκδοχές. Αλλά ο μόνος που μπορεί να μας δώσει λεπτομέρειες για την τοποθεσία και τα λοιπά είναι ο Ζήνων που βρίσκεται μαζί μας και ήταν φίλος του.Ο Ζήνων είναι ο άνθρωπος που τον είδε τελευταία φορά ζω ντανό. Δηλαδή 10 λεπτά πριν σκοτωθεί.
Μπορείς να διανοηθείς να πυροβολήθηκε από αδελφικό χέρι ;
Εάν σκοτώνονταν στον πόλεμο και ήταν από χέρι Τούρκου δεν θα με πείραζε τόσο. Αλλά το ότι σκοτώθηκε από αδερφικό χέρι είναι κάτι που δεν το χωρά ο νους του ανθρώπου .
Μπορείς να συγχωρέσεις κ. Γιαννάκη ;
Όχι δεν συγχωρώ με κανένα τρόπο. Όσπου να πεθάνω θα το έχω μέσα μου. Η ιστορία δεν διαγράφεται. Δυστυχώς όλοι προσπαθούν να την διαγράψουν αυτά τα χρόνια αλλά δυστυχώς η ιστορία δεν διαγράφεται. Για μένα δεν διαγράφεται με τίποτα. Είναι ανεξίτηλη στην ψυχή και στο πνεύμα μου.
Τι βρήκατε στον τάφο του ;
Τις σφαίρες που τον σκότωσαν. Ένα παπούτσι του. Την θήκη του περιστρόφου του .Ορισμένα κουμπιά από την στολή του. Οι κάλτσες του οι συνθετικές… αυτά.
Τι λέει ο φίλος του ήρωα Ζήνων …
Είχατε ξεχωριστή σχέση με τον ήρωα;
Ναί . Κάναμε παρέα πολύ. Όσο καιρό υπηρετούσαμε . Εγώ υπηρετούσα βέβαια στην Αρχιεπισκοπή αλλά βρισκόμασταν και κάναμε παρέα. Πολλές φορές που έπαιζε ο ΑΠΟΠ Πάφου κάπου στου Μόρφου πήγαμε δύο με τρεις φορές μαζί και είδαμε την ομάδα .Μετά μπήκε και κουμπάρος στον γάμο μου, οι σχέσεις μας ήταν ακόμη πιο στενές .
Πως έγινε το μοιραίο ;
Ήταν την ώρα του πραξικοπήματος. Ο Μακάριος έρχοταν από το Τρόοοδος . Ήμουν φρουρός πάνω στο αεροδρόμιο στο δρομολόγιο που έκανε ο Μακάριος. Πέρασε ο Μακάριος . Πήγα στην Αρχιεπισκοπή άφησα τον καλασνίκωφ εκεί. Έπιασα το αυτοκίνητο να πάω σπίτι να κοιμηθώ ήμασταν ξάγρυπνοι τρεις νύχτες . Βγαίνοντας τον ανήφορο του προεδρικού, συνάντησα τα άρματα που πήγαιναν στο Προεδρικό. Υποτίθεται ότι ηταν η άσκηση των αρμάτων που ξεκίνησε από την Παρασκευή . Πρόσεξα ότι πάνω στα πυροβόλα τους είχαν περασμένες τις ταινίες με τις σφαίρες και υποψιάστηκα ότι κάτι δεν πάει καλά. Τους προσπέρασα .Μπήκα ακολούθως μέσα στο Προεδρικό. Ήταν οι δύο φρουροί . Ο ένας ήταν ο Βάσος από την Τάλα ο οποίος ήταν και αυτός συμμαθητής μου. Τους είπα ότι έρχονται άρματα ανοίξαν την πύλη μπήκαν μέσα. Πάρκαρα στο πάρκιγκ του Προεδρικού. Άνοιξα την πόρτα και κατέβηκα και είδα τον Σαββάκη ήταν ο φρουρός στο ελικοδρόμιο του Προεδρικού… και του είπα έρχονται άρματα. Πριν να μου απαντήσει ή να ρωτήσει κάτι άρχισε η πρώτη ρυπή και τον είδα να πέφτει. Τα έχασα. Οι ρυπές και οι εκρήξεις που χτυπούσαν το Προεδρικό πληθαίναν …..
Συνεχίστηκε η μάχη μέχρι που έφυγε ο Μακάριος και φύγαμε και εμείς από την πίσω πλευρά και δεν πρόλαβαν να μας κυκλώσουν.
Από Ελλαδίτες χτυπήθηκε ο φίλος σας ;
Όχι από δικούς μας. Μάλιστα πιστεύαμε ότι ελληνικό χέρι δεν θα σηκώσει όπλο πάνω μας. Υπήρχε όμως σχέδιο ,όσοι από το Προεδρικό, Αρχιεπισκοπή , Εφεδρικό υπηρετήσαν σαν ανθυπολοχαγοί, έφεδροι και δόκιμοι, πήραν τα ονόματα μας και προβλέπονταν Δευτέρα ή Τρίτη να συλλάβουμε όλους τους Έλληνες αξιωματικούς και να τους πακετάρουμε . Βέβαια μετά που ακούσαμε κουβέντες, το πραξικόπημα δεν ήταν προγραματισμένο για εκείνη την ημερομηνία.
Τι άνθρωπος ήταν ο ήρωας ;
Ήταν ένα καλό παιδάκι, καλόκαρδος ,ποτέ δεν τον άκουσες να κατηγορήσει κάποιον ή να νευριάσει με κάποιον. Ήταν πράος, ήρεμος. Πάντα με το γέλιο στο στόμα.
Εκτιμάται πως δεν του αποδόθηκαν οι ανάλογες τιμές ώς ο πρώτος νεκρός του Πραξικοπήματος ;
Δεν ήταν ο πρώτος. Βέβαια στο Προεδρικό ήταν ο ένας και μοναδικός.Στην Αρχιεπισκοπή είχαμε ένα νεκρό τον Μακαρίτη τον Θανάση από την Αμαργέτη και από το Εφεδρικό είχαμε 12 νεκρούς περίπου.
Τι μνήμες ξυπνούν, ποιά αισθήματα ;
Για να καταλάβεις τώρα αναγκάζομαι και τα λέω τούτα. Είμαι πικραμένος . Δεν θα ξεχάσω ποτέ μου.
Τι μήνυμα στέλνετε στον κόσμο, ότι δεν πρέπει να ξεχνούμε ;
Δεν ξεχνούμε την εισβολή και δεν πρέπει να ξεχνούμε τούτους που προκάλεσαν την εισβολή και φέραν δυστυχώς αυτή την καταστροφή.