Ο αγωνιστής του απελευθερωτικού αγώνα, Θάσος Σοφοκλέους μιλά για τον αγώνα της ΕΟΚΑ αλλά και για τον μεγαλύτερο πόνο τους , όπως είπε, που δεν είναι άλλος από την ατυχία που είχαν να ζήσουν. Όταν δίνεις έναν όρκο ανέφερε οφείλεις να τον τηρείς και να υπακούς. Ο κ. Σοφοκλέους επεξηγεί γεγονότα και δίνει απαντήσεις. Αποκαλύπτει μια συγκλονιστική περίπτωση όπου γιοςσυμμετείχε στην εκτέλεση του προδότη πατέρα του.
Κύριε Σοφοκλέους νιώθετε δικαιωμένοι από την εξέλιξη του αγώνα, ή αλλού ξεκινήσαμε και αλλού πήγαμε ;
– Όχι δεν νιώθουμε δικαιωμένοι . Ο μεγαλύτερος πόνος και το παράπονο μας και μην εκπλαγείς το λέω πάντοτε, εμείς που είχαμε την ατυχία να ζήσουμε, γιατί πραγματικά το θεωρώ ατυχία που ζήσαμε, ζήσαμε για να πονέσουμε για να απογοητευτούμε και να βιώσουμε όλη αυτή τη τραγική κατάσταση και εξέλιξη, γύρω και από το εθνικό μας θέμα και γενικά και από τον λαό μας.
Πως απαντάτε σε όλους αυτούς που λένε ότι ήταν λάθος ο αγώνας της ΕΟΚΑ ; Ότι θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε την ελευθερία μας αναίμακτα, χωρίς προβλήματα.
– Καταρχήν ένα γεγονός όταν το κρίνεις ,το κρίνεις με βάση τα γεγονότα της εποχής. Λαμβάνεις υπόψη όλους τους συντελεστές και τότε έχεις δικαίωμα να αποφανθείς αν ήταν λανθασμένη ή σωστή η ενέργεια που έλαβες. Για να είμαι και πιο σαφής, εγώ πιστεύω ότι τον αγώνα, μας τον επέβαλαν οι Εγγλέζοι. Με την στάση και την συμπεριφορά τους. Και τι μας λαλούν τώρα ειρηνικά. Υπήρχε πιο ειρηνική πορεία που έδειξε ο κυπριακός λαός από την ημέρα που ήρθαν οι Εγγλέζοι ώς την ημέρα που έγινε το μεγάλο δημοψήφισμα το ενωτικό. Πέστε μου τι έκαναν οι Κύπριοι που ήταν πράγματι έξω από την ειρηνική διαδικασία.
Άρα εκ των πραγμάτων θεωρείτε ότι είχαμε υπομονή και εξαντλήθηκε;
– Έκανε τρία δημοψηφίσματα με συντριπτική πλειοψηφία την Ένωση. Το μεγαλειώδης δημοψήφισμα που έγινε μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και την εποχή εκείνη που επικρατούσε ανάμεσα στους λαούς το αίσθημα της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης το πρώτο άρθρο το οποίο υπέγραψαν οι μεγάλες δυνάμεις στα ΗΕ ήταν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Το οποίο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης σαφώς έλεγε, ότι οι λαοί δικαιούνται να αποφασίσουν για το μέλλον τους. Να προσδιορίσουν οι ίδιοι το μέλλον τους και ο πρώτος που το υπέγραψε ήταν οι Εγγλέζοι. Όταν κάναμε το δημοψήφισμα το 1950, ξέρετε ποια ήταν η ανταπόκριση και η συμπεριφορά των Άγγλων… μας έφτυσαν. Ούτε δέχτηκαν την αντιπροσωπεία . Πήγε ο αείμνηστος Eπίσκοπος Κερυνείας ο Κυπριανός. Επήρε να τους παραδώσει στην Αγγλία και δεν τους δέχτηκαν . Δεν δέχτηκαν ούτε καν να δουν την αντιπροσωπεία. Αυτό σήμαινε ότι δεν ακολουθήσαμε την διαδικασία την ειρηνική; Όταν λες του άλλου… ουδέποτε θα αλλάξει το καθεστώς στο οποίο βρίσκεσαι… τι σημαίνει; Είσαι διαπραγματεύσιμος; ή του λες να σκύψει την κελεέ του και να πει να παραμείνει σκλάβος. . Για αυτό να μην κάνουν τους έξυπνους οι διάφοροι γιατί οι περισσότεροι είναι αγράμματοι ή οι παραπάνω είναι απληροφόρητοι και δεν ξέρουν τα ιστορικά γεγονότα . Πιάσε τα γεγονότα και να κρίνεις τις πράξεις με τα γεγονότα.
Γίνανε λάθη τον καιρό του αγώνα ;
– Yπάρχει περίπτωση να μην έγιναν λάθη; Yπάρχει περίπτωση να κάνεις έναν αγώνα σκληρό αδυσώπητο με όλες εκείνες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζαμε και να μην κάνεις λάθη; Τα λάθη πρέπει να εξεταστούν άν έγιναν συνειδητά και αν έγιναν με υστεροβουλία . Αν έκανες λάθη εν την άσκηση των καθηκόντων σου και με την απειρία που μας διακατείχε και κάτω από τις δυσκολίες που εγένετο ο αγώνας, ασφαλώς έγιναν.
Κύριε Σοφοκλέους εμπίπτει και σε θέματα δολοφονίας πιθανών κάποιων άλλων φρονημάτων ;
– Όχι έγιναν λάθη για την τακτική του πολέμου . Πρώτα πρώτα πρέπει να ξέρεις ότι για να κάνουμε μια εκτέλεση ταράσσονταν ο εσωτερικός μας κόσμος. Ήταν το πιο δυσάρεστο πράγμα που θα μπορούσες να κάνεις ως αγωνιστής. Από την άλλη μεριά, ήταν θέματα καθήκοντος. Όταν δίνεις έναν όρκο οφείλεις να τον τηρείς και να υπακούς .
Άρα πριν από την εκτέλεση ενός προδότη συλλέγονταν οι πληροφορίες, δεν ήταν εν βρασμό ψυχής ή τυχαίο …
– Εξαντλούσαμε πολλά περιθώρια για να φτάσουμε στην τελική απόφαση. Έχει παιδί που σκότωσε τον κύρι του. Παιδί αγωνιστής της ΕΟΚΑ που σκότωσε τον πατέρα του που ήταν προδότης. Αυτή είναι συγκλονιστική περίπτωση. Πρόκειται για περίπτωση στην περιοχή της Κυθρέας .Τελικά ο πατέρας του εκτελέστηκε όχι από τον ίδιο τον γιο αλλά από την ομάδα του γιου του. Ο γιος δεν πάτησε την σκανδάλη. Εκτελέσεις έγιναν κατόπιν που πρόδιδαν την πατρίδα. Εκεί ήταν ο μοναδικός λόγος που γίνονταν οι εκτελέσεις. Υπήρχαν και άλλες περιπτώσεις δεν τον εκτελούσαμε όλους, υπήρχαν πολλών ειδών τιμωρίες. . Υπήρχαν τιμωρίες που τους κούρευες, υπήρχαν τιμωρίες που τους δέρναν τους ή που τους διαπόμπευαν .
Υπήρχαν μέσα στην ΕΟΚΑ στελέχη που για κάποιο λόγω είτε ενέδωσαν στα βασανιστήρια των Άγγλων και σε αυτές τις περιπτώσεις τους έχετε στην ίδια μοίρα …
Υπήρχε κάποιο ελαφρυντικό ;
– Στην συνείδηση μας υπήρχε κάποιο ελαφρυντικό. Αλλά στις αρχές της οργάνωσης και στις εντολές του Αρχηγού δεν υπήρχε. Δια λόγους μη χαλάρωσης. Η προδοσία κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες είναι προδοσία. Τώρα υπήρξαν και αγωνιστές τρεις τουλάχιστον που γίνανε προδότες χωρίς να βασανιστούν .Εθελοντικά αυτομόλησαν και οι τρεις ήταν στην ομάδα του Αυξεντίου στην Πιτσιλιά . Ήταν αυτοί που τον πρόδωσαν τελικά. Όπως ο Κεραυνός, ο Μουτσούκας και ο απόστρατος. Αυτοί ήταν μέλη της οργάνωσης. Έναντι αμοιβής έπιαναν τα.
Μέχρι σήμερα αισθάνεστε ότι είστε προδομένοι… Eίστε ακόμη αμετανόητοι ενωτικοί;
– Εμείς έχουμε έναν όρκο τον οποίο κουβαλούμε. Εμείς ορκιστήκαμε για την απαλλαγή από τον αγγλικό ζυγό και την ένωση με την μητέρα Ελλάδα. Αυτός είναι ο όρκος μας. Είτε τον φτύσουμε ,είτε δεν τον φτύσουμε αυτός είναι ο όρκος μας. Η πολιτική ηγεσία και οι πολιτικοί ελίσσονται μέχρι που φτάσαμε . Ξεκινούμε από την προδοσία των Σεϊχελών.
Θεωρείτε ότι οι Σεϊχέλες ήταν ο προπομπός ;
– Έτσι νομίζω . Στις Σεϊχέλες κατεβλήθη ο Μακάριος. Τον πήρανε στις Σεϊχέλες του κάναν πλύση εγκεφάλου και απεδέχθη για να τον ελευθερώσουν . Του κάνανε πλύση εγκεφάλου, εξάσκησαν πιέσεις όλων των ειδών και διαγράφηκε ο πόθος για την ένωση .Ήρθε στην Αθήνα και είπε ότι ήθελε ανεξαρτησία. Και δεν το είπε κανενός, ούτε του Διγενή ούτε κανενός
