Το νερό έχει μπει στο αυλάκι και η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει, αφού σε λιγότερες από τρεις εβδομάδες, θα πραγματοποιηθούν οι βουλευτικές εκλογές, με τον κόσμο να καλείται να επιλέξει τους νέους εκπροσώπους του. Το Υπουργείο Εσωτερικών εργάζεται με γοργούς ρυθμούς, ώστε όλα να κυλήσουν με ομαλότητα για τις 30 Μαΐου και τα εκλογικά κέντρα να είναι 100% έτοιμα να υποδεχτούν τους 550,000 ψηφοφόρους.
Η πανδημία του κορωνοϊού έχει αναγκάσει όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες να γράψουν, να σβήσουν και να ξαναγράψουν, μέχρι να καταλήξουν στο επιθυμητό και πιο εφικτό πρωτόκολλο, με γνώμονα πάντα την προάσπιση της δημόσιας υγείας, αλλά και την ομαλή λειτουργία της εκλογικής διαδικασίας. Έχοντας ως πυξίδα τις πρόσφατες εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στην Αγλαντζιά, τον Αύγουστο του 2020, Υπουργείο Εσωτερικών και Υπουργείο Υγείας ετοιμάζουν τα πρωτόκολλα που θα εφαρμοστούν στις 30 Μαΐου, καθώς διαφορετικό πρωτόκολλο πρέπει να εφαρμοστεί για τα κρούσματα και διαφορετικό για τα εκλογικά κέντρα.
Μέχρι στιγμής, οι εγγεγραμμένοι εκλογείς ανέρχονται στις 557,589, με τους περισσότερους να βρίσκονται στην Λευκωσία. Από αυτούς τους ψηφοφόρους, οι 15,500 είναι νέοι εκλογείς, που εγγράφηκαν φέτος στους καταλόγους. Αριθμός που είναι αισθητά αυξημένος από τον αντίστοιχο αριθμό των βουλευτικών εκλογών του 2016, που ανήλθε στις 10,000, ενώ ξεπέρασε ελάχιστα τον αριθμό εγγραφής νέων ψηφοφόρων, που καταγράφηκε στις βουλευτικές εκλογές του 2011. Την ίδια ώρα, ο αριθμός των νέων ηλικίας 18-25, που επέλεξαν να γυρίσουν την πλάτη τους στις εκλογές, ανήλθε στο 40%.
Αποστειρωμένα στυλό και χωρίς κουρτίνες τα εκλογικά κέντρα
Το Υπουργείο Εσωτερικών, εντός των επόμενων ημερών, παραλαμβάνει από το Υπουργείο Υγείας το τελικό πρωτόκολλο, που θα εφαρμοστεί στα εκλογικά κέντρα. Όπως εξήγησε ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών, Μενέλαος Βασιλείου, τα μέτρα που θα παρθούν στα εκλογικά κέντρα θα είναι αυξημένα, ώστε να νιώθουν ασφάλεια, τόσο οι υπάλληλοι των κέντρων, όσο και οι ψηφοφόροι που θα προσέλθουν σε αυτά, για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.
«Κατά την ψηφοφορία θα γίνεται υποχρεωτική χρήση μάσκας, όπως γίνεται παντού πλέον και θα γίνεται αποστείρωση των χεριών, κατά την προσέλευση του ψηφοφόρου στο εκλογικό κέντρο. Στον κάθε εκλογέα, θα δίνεται αποστειρωμένο στυλό, με το οποίο θα υπογράφει στον εκλογικό κατάλογο και το ίδιο στυλό θα χρησιμοποιεί και στον θάλαμο ψηφοφορίας. Οι θάλαμοι ψηφοφορίας δεν θα φέρουν κουρτίνα, που είναι εστία μετάδοσης του ιού. Θα είναι γυρισμένοι με την πλάτη προς τον τοίχο, για σκοπούς διασφάλισης της μυστικότητας της ψήφου. Όλο το προσωπικό που θα εργαστεί και οι εκπρόσωποι των κομμάτων, που θα επιθυμούν να παρευρίσκονται στα εκλογικά κέντρα, είτε θα είναι πλήρεις εμβολιασμένοι ή θα παρουσιάσουν αρνητικό rapid test, διάρκειας 24 ωρών. Εξάλλου, θα τηρούνται αποστάσεις, δεν θα υπάρχει συνωστισμός κατά την είσοδο και έξοδο από τα εκλογικά κέντρα και θα μπαίνει μειωμένος αριθμός ψηφοφόρων, κάθε στιγμή, ανάλογα με το μέγεθος του κέντρου».
Μεγάλο ερωτηματικό προκαλεί το ενδεχόμενο που κάποιος προσέλθει στα εκλογικά κέντρα, για να ψηφίσει, ωστόσο την ίδια ώρα μπορεί να είναι επιβεβαιωμένη στενή επαφή κρούσματος. Ο κ. Βασιλείου ξεκαθάρισε πως δεν μπορεί να ζητηθεί από τους ψηφοφόρους προσκόμιση rapid test, με αποτέλεσμα τα μέτρα που θα ληφθούν, να είναι τόσο αυστηρά που ο κάθε εκλογέας θα θεωρείται κρούσμα ή στενή επαφή.
«Ούτε θερμομέτρηση μπορεί να εφαρμοστεί, στην περίπτωση του ψηφοφόρου, επειδή δεν μπορεί να στερήσεις του άλλου το εκλογικό δικαίωμα. Δεν μπορούμε να τους πούμε “έχεις πυρετό, απολογούμαι δεν θα ασκήσεις το εκλογικό σου δικαίωμα”. Άρα δεν μπορούν να εφαρμοστούν περιοριστικά μέτρα. Αυτό που θα γίνεται, είναι η εφαρμογή αυστηρών πρωτοκόλλων, που θα διασφαλίσουν την εκλογική διαδικασία. Να το πούμε αλλιώς. Θα εφαρμοστούν πρωτόκολλα, ώστε ο κάθε εκλογές θα θεωρηθεί ότι είναι κρούσμα ή στενή επαφή. Έτσι, θα διασφαλιστεί η δημόσια υγεία».
Δεν θα αυξηθούν τα εκλογικά κέντρα
Στο τραπέζι είχε τεθεί και το σενάριο αύξησης των εκλογικών κέντρων, ανά περιοχή, ώστε να μην παρατηρηθεί αυξημένη συρροή ψηφοφόρων, την ίδια ώρα. Ωστόσο, διαφάνηκε πως αυτό το σενάριο θα προκαλούσε αχρείαστη αναστάτωση και ταλαιπωρία, με το Υπουργείο Εσωτερικών να το απορρίπτει, για μαζική χρήση και να το εφαρμόσει, σε περίπτωση που χρειαστεί, σε μεμονωμένες περιπτώσεις.
«Σε κάποιες περιπτώσεις θα γίνει, όμως το πιο πιθανό δεν θα γίνει μαζικά αυτό, δεν θα μπει όριο εκλογέων. Τα σενάρια που μελετούσαμε ήταν για να μπει όριο των 500 εκλογέων ανά κέντρο ή όριο μέχρι 400. Πλέον δεν θα προχωρήσουν αυτά τα σενάρια. Ένας παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη είναι το ψηλό ποσοστό αποχής, που υπάρχει συνήθως στις εκλογές, συν τα μέτρα που θα παρθούν από το πρωτόκολλο. Οπότε, το πιο πιθανό είναι ότι δεν κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν και οι περιορισμοί, που αφορούν την στελέχωση των κέντρων και το κόστος των εκλογών. Μειώνοντας τον αριθμό των εκλογέων, σημαίνει αυξάνονται τα εκλογικά κέντρα και οι ανάγκες στελέχωσής τους, σημαίνει αυξάνεται το κόστος των εκλογών, σημαίνει ότι μετακινούνται εκλογείς, σε άλλα κέντρα και επικρατεί μία σύγχυση στις εκλογές. Όλοι αυτοί οι παράγοντες, μας οδηγούν να πορευθούμε με το σύνηθες σενάριο, αλλά στις περιπτώσεις που χρειάζεται, θα αυξηθούν. Θα γίνει με γεωγραφικά κριτήρια».
Συζητήσεις είχαν γίνει και για παράταση της εκλογικής διαδικασίας, δηλαδή να αυξηθούν οι ώρες της ψηφοφορίας, ωστόσο το Υπουργείο Εσωτερικών παρουσιάζεται έτοιμο να μην κάνει χρήση αυτής της πρόνοιας.
«Αυτό υπάρχει ως πρόνοια στην ψηφοφορία. Σε περίπτωση που υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον και προσέλευση, μπορεί να παραταθεί η διαδικασία, κατά την κρίση του προεδρεύοντα, μέχρι τα μεσάνυχτα. Η πρόθεσή μας είναι να κλείσουν οι κάλπες στις έξι και να μην δοθεί παράταση».
Την ίδια ώρα, γρίφος για γερούς λύτες παραμένει η διαδικασία ψηφοφορίας, για τους εγκλωβισμένους, δεδομένου ότι δεν μπορούν να στηθούν κάλπες στις κατεχόμενες περιοχές.
« Έχουμε επαφή με το γραφείο του Επιτρόπου Προεδρίας. Ακόμη δεν έχουμε καταλήξει στο τελικό, πρωτόκολλο και πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στις ελεύθερες περιοχές. Ακόμη, όμως είμαστε στο στάδιο της διερεύνησης. Είμαστε σε επικοινωνία και με το Υπουργείο Εξωτερικών».
Σκέψεις για αλλαγή των τελετών ανακήρυξης
Το Υπουργείο Εσωτερικών καλείται να βρει και εκείνη τη φόρμουλα, που να επιτρέπει να πραγματοποιηθούν οι τελετές ανακήρυξης, όπως γίνεται σε κάθε εκλογική διαδικασία. Μέχρι στιγμής, αναμένεται το σχετικό υγειονομικό πρωτόκολλο, από το Υπουργείο Υγείας, ενώ στο τραπέζι υπάρχει και πρόταση για αλλαγή αυτής της διαδικασίας.
«Ετοιμάζεται πρωτόκολλο από το Υπουργείο Υγείας. Κανονικά μετά την πρώτη κατανομή, κάνει ο κάθε έφορος, που είναι ο έπαρχος, μία τελετή ανακήρυξης και την επόμενη γίνεται από τον Έφορο εκλογών, μία τελετή ανακήρυξης και η ανακήρυξη των επιτυχόντων με τη δεύτερη κατανομή. Υπάρχουν σκέψεις να γίνει μόνο μία τελετή, για να τηρηθούν τα μέτρα. Όμως, αναμένουμε ακόμη το πρωτόκολλο. Είμαστε σε συνεννόηση με τους εφόρους εκλογείς, έχουμε ενημερώσει σχετικά και τα κόμματα, αλλά δεν έχουν ληφθεί ακόμη τελικές αποφάσεις».
Εκμετάλλευση των εκλογών για εμβολιασμούς
Εν τω μεταξύ, πονοκέφαλο προκαλούν στις αρμόδιες υπηρεσίες, οι πολίτες που εξέφρασαν την πρόθεση να εγγραφούν στους καταλόγους, για στελέχωση των εκλογικών κέντρων, με απώτερο σκοπό να λάβουν το εμβόλιο και στη συνέχεια να αποσυρθούν από τα καθήκοντά τους.
«Δεν μπορούμε να υποχρεώσουμε κανένα να δουλέψει. Εμείς καλοπροαίρετα και για προστασία του προσωπικού και των ψηφοφόρων, δώσαμε αυτή την επιλογή, να εμβολιαστούν και να δουλέψουν. Για να νιώθει ασφάλεια και το προσωπικό που θα εργαστεί και ο κόσμος που θα προσέλθει στα εκλογικά κέντρα. Αν κάποιος προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση και μετά δεν προσέλθει στα εκλογικά κέντρα, η ευθύνη είναι δική του, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν υπάρχει ποινικό αδίκημα. Θα έχουμε ακυρώσεις που μπορούν να διαχωριστούν από τις ακυρώσεις όσον εγγράφηκαν απλά για το εμβόλιο. Ελπίζω να λειτουργήσουμε ευσυνείδητα, επειδή υπάρχουν συνάνθρωποι μας, που χρειάζονται το εμβόλιο και να μην χρησιμοποιήσουμε τις εκλογές για να λάβουμε το εμβόλιο».
