Ναυαρχίδα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης είναι το επενδυτικό σχέδιο που δίδει έμφαση στην δημιουργία ή αναβάθμιση υποδομών του αγροτικού τομέα, αλλά και τα ισχυρά κίνητρα σε νέους αγρότες, δήλωσε ο Υπουργός, Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Καδής παρουσιάζοντας το πρόγραμμα σε ειδική εκδήλωση στο Προεδρικό, παρόντος του Προέδρου της Δημοκρατίας, των αγροτικών οργανώσεων, του Επιτρόπου Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων και άλλων εμπλεκομένων φορέων.
Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης είναι το κύριο εργαλείο άσκησης αγροτικής πολιτικής για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα παραγωγής, την στήριξη της κυπριακής υπαίθρου και ένας από τους δύο βασικούς πυλώνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της ΕΕ, σημείωσε ο κ. Καδής, λέγοντας ότι οι ανακοινώσεις αφορούν τη μεταβατική περίοδο 2021 – 2022 που είναι «μια χρυσή ευκαιρία για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις που αναδεικνύονται για τον πρωτογενή τομέα, αλλά και να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα και τις νέες απαιτήσεις της νέας ΚΑΠ, που θα ισχύει από το 2023 για τους περιβαλλοντικούς στόχους».
Ο συνολικός προϋπολογισμός για την διετία 2021 – 2022 είναι 97 εκ ευρώ, από τα οποία 64 θα προέλθουν από ευρωπαϊκούς πόρους και τα 33 εκ από εθνικούς πόρους. Αναμένεται η τυπική έγκριση του Προγράμματος από την ΕΕ τις επόμενες ημέρες, ανέφερε ο κ. Καδής σημειώνοντας ότι αυτό καταρτίστηκε μέσα από ευρεία διαβούλευση από όλους τους ενδιαφερόμενους και το αγροτικό κίνημα. «Είναι πιο αποτελεσματικά τα μέτρα που λαμβάνουν υπόψη αυτούς που θα κληθούν στο τέλος της ημέρας να τα εφαρμόσουν, τους αγρότες», είπε.
Το ΠΑΑ δίδει έμφαση στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα, ανέφερε, που θα επιτευχθεί με εισαγωγή καινοτόμων δράσεων, νέων τεχνολογιών, έμφαση στην έξυπνη γεωργία και σε περισσότερους περιβαλλοντικούς στόχους. Γι αυτό, συνέχισε, θα επικεντρωθούν σε δράσεις πράσινης ανάπτυξης και κυκλικής οικονομίας.
Ο Υπουργός Γεωργίας είπε ότι ήδη άρχισαν να υλοποιούνται δράσεις του προγράμματος και τον Μάρτιο έγιναν οι πρώτες προκηρύξεις
Ορεινές περιοχές
Υπάρχουν και δράσεις που ασχολούνται με τις ιδιαιτερότητες του πρωτογενούς τομέα στην Κύπρο, συνέχισε, όπως η ανάγκη στήριξης των ορεινών περιοχών αλλά και οι ανάγκες και ευκαιρίες που προκύπτουν μέσα από την κατοχύρωση του χαλουμιού.
Για τις ιδιαιτερότητας των ορεινών περιοχών ο κ. Καδής είπε ότι το Πρόγραμμα περιλαμβάνει εγκατάσταση αντιχαλαζικών συστημάτων ευρέως. Υπάρχουν, συνέχισε, επενδυτικά μέτρα για την αναβάθμιση των υποδομών σε σχέση με την έξυπνη γεωργία ή με πράσινες καινοτομίες, αλλά και για να βοηθηθούν οι αγρότες να αντλήσουν με πολύ μικρό ή και μηδενικό κόστος νερό για αρδευτικούς σκοπούς με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστηημάτων κι έφερε ως παράδειγμα τους αγρότες στη δυτική Λευκωσία.
Χαλούμι
Για το χαλούμι, ο Κώστας Καδής είπε ότι θα δούμε νέες κτηνοτροφικές μονάδες και θα πρέπει να δούμε πώς διαχειριζόμαστε τα απόβλητα αυτών των μονάδων. «Βάζουμε ορθολογικό μέτρο για την περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων».
Τη μερίδα του λέοντος του επενδυτικού προγράμματος, ανέφερε ο Υπουργός, θα έχει η στήριξη της αιγοπροβατοτοτροφίας, μέσα από την αναβάθμιση ή επέκταση υφιστάμενων και την δημιουργία νέων μονάδων. Περίπου 15 εκ ευρώ θα επενδυθούν σε αυτό, είπε, ενώ άλλα 15 εκ αναμένεται να διατεθούν από την προηγούμενη προκήρυξη του ίδιου επενδυτικού μέτρου. «Συνολικά γύρω στα 30 εκ ευρώ θα δοθούν για την στήριξη της αιγοπροβατοτροφίας, κάτι που είναι πολύ σημαντικό ενόψει και της κατοχύρωσης του εθνικού μας προϊόντος».
Νέοι αγρότες
Για τους νέους αγρότες, ο Κώστας Καδής ανέφερε ότι προηγήθηκε εκτεταμένη διαβούλευση με τον Οργανισμό Νεολαίας και τους νέους σε όλη την Κύπρο. Ενισχύουμε το εφάπαξ ποσό, που γίνεται 55.000 ευρώ, (μια ισχυρή ώθηση), για κάποιον που θα μπει τον αγροτικό τομέα, δήλωσε ο Υπουργός Γεωργίας. Αναγνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητες των ορεινών περιοχών, είπε, δίδουν μια επιπρόσθετη μοριοδότηση, πρόσθετη ενίσχυση για καινοτόμες προσεγγίσεις, «μπολιάζεται το πρόγραμμα με τις σκέψεις των ίδιων των νέων».
Απαντώντας αργότερα σε σχετική ερώτηση, ο Κώστας Καδής είπε ότι ένας νέος μπορεί να αντλήσει πολύ περισσότερα ποσά αν θέλει να εγκαταστήσει υποδομές στις οποίες θα δραστηριοποιηθεί. Βλέπουμε νέους ανθρώπους που έχουν όρεξη και γνώσεις, ανέφερε φέροντας ως παράδειγμα της κοινότητα της Οδού, όπου από τους 170 κατοίκους, οι 70 είναι νέοι, οι πλείστοι στον αγροτικό τομέα. Είδαμε, πρόσθεσε, νέες καινοτομίες που αξιοποιούν την τεχνολογία και γίνονται πιο ανταγωνιστικές.
Οι αγρότες έχουν προσαρμοστεί στην τεχνολογία και τις καινοτομίες, παλιοί και νέοι, πρόσθεσε. Οσον αφορά τα κριτήρια για τους νέους αγρότες, αναφέρθηκε ότι πρέπει να υποβληθεί ένα επιχειρηματικό μοντέλο που θα είναι βιώσιμο, να υποβάλλει ΚΑ και θα ελέγχονται αυτά από τον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών για περίοδο 5 χρόνων που είναι υποχρεωμένος να ασχοληθεί με την γεωργία. Σε περίπτωση που φύγει νωρίτερα από αυτό το χρονικό διάστημα, θα πρέπει να επιστρέψει όλες τις επιδοτήσεις.
Θα πρέπει επίσης να έχει επαρκή επαγγελματική κατάρτιση και αν δεν είναι απόφοιτος πανεπιστημίου ή κάποιας σχολής, εντάσσεται στα προγράμματα εκπαίδευσης του Τμήματος Γεωργίας αλλά και μέσω των προγραμμάτων ανταλλαγών να μεταβεί στο εξωτερικό και να δει καλές πρακτικές.
Εκταρικά μέτρα
Ο κ. Καδής είπε ότι συνεχίζονται τα εκταρικά μέτρα, ιδιαίτερα οι δράσεις που στοχεύουν σε χαμηλότερες εισροές λιπασμάτων, φυτογαρμάκων, η επέκταση της βιολογικής γεωργίας μέσα από την ανάπτυξη νέων ή επέκταση υφιστάμενων βιολογικών καλλιεργειών, αλλά και η ενίσχυση περιοχών, κυρίως ορεινών, με φυσικούς περιορισμούς, στην βάση κριτηρίων που θέτει η ΕΕ.
Το μέτρο 7, είπε, αποσκοπεί στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις αγροτικές περιοχές και την διατήρηση και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου, φέροντας ως παράδειγμα την ανέγερση, βελτίωση δημόσιων χώρων, ανέγερση ή βελτίωση κέντρων υπηρεσιών, φροντίδας και εκπαίδευσης, πολιτιστικά κέντρα και άλλα. Μέσα από αυτό το μέτρο, πρόσθεσε, θα υλοποιήσουν και δράσεις του προγράμματος για την ανάπτυξη των ορεινών περιοχών.
Στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές στοχεύει και το πρόγραμμα Leader, συνέχισε, που προβλέπει την υλοποίηση ολοκληρωμένων στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης μέσα από 4 ομάδες τοπικής δράσης: η Αναπτυξιακή Τροόδους, η Αναπτυξιακή Λεμεσού, η Αναπτυξιακή Λάρνακας – Αμμοχώστου και η Αναπτυξιακή Πάφου. Εφαρμόζονται με αυτό, είπε, δράσεις μη αγροτικές, όπως ο αγροτουρισμός, δράσεις συνεργασίας, ενώ θα επικεντρωθεί στη λειτουργία λαϊκών αγορών. Ο κ. καδής σημείωσε απευθυνόμενος στον Επίτροπο Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων ότι θα υλοποιηθεί το «εμβληματικό έργο της λαϊκής αγοράς του Καρβουνά, που το επιθυμεί ιδιαίτερα η περιοχή».
Δράσεις κυκλικής οικονομίας θα στηριχθούν επίσης, συνέχισε, με αγορά εξοπλισμού όπως πχ υποδομές για κομποστοποίηση ή ανακύκλωση γεωργικών απορριμμάτων. Θα στηριχθεί επίσης η μεταποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων με ποσό 2 εκ ευρώ για νέες μικρές βιοτεχνίες και οικοτεχνίες.
Σημείωσε δε ότι στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορίου, υπάρχει πρόνοια για κονδύλι ύψους 35 εκ ευρώ για στήριξη της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων.
Δεν αγνοούμε ότι βρισκόμαστε σε μια δύσκολη περίοδο, η πανδημία έχει επηρεάσει και τον αγροτικό τομέα, συνέχισε ο Υπουργός, λέγοντας ότι στο Πρόγραμμα υπάρχει έκτακτη στήριξη ιδιαίτερα για την πατατοκαλλιέργεια, στα φυλλοβόλα με υψόμετρο κάτω των 400 μ και των παραγωγών κουμανταρίας.
Με την υλοποίηση όλων αυτών των δράσεων, δήλωσε ο κ. Καδής, μπορούμε να είμαστε όλοι αισιόδοξοι για την επόμενη ημέρα του αγροτικού τομέα στην Κύπρο. Σημείωσε ότι θα ακολουθήσουν προκηρύξεις του Προγράμματος την επόμενη περίοδο.
Ευχαρίστησε για την στήριξη τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τους συνεργάτες του στο Υπουργείο και ιδιαίτερα το Τμήμα Γεωργίας, την Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, τις αγροτικές οργανώσεις, το ΚΟΑΠ που διενεργεί τις πληρωμές για τις δράσεις και άλλες μονάδες εφαρμογής του Προγράμματος.
Απαντώντας σε ερωτήσεις ο κ. Καδής είπε ότι θέλει να καταθέσει την «πολύ θετική μου προσωπική εμπειρία για την συνδιαμόρφωση πολιτικών με την συνδρομή των αγροτικών οργανώσεων, οι οποίες είναι ενωμένες, επιδιώκουν το καλό των αγροτών χωρίς πολιτική σκοπιμότητα και αυτό φέρνει πολύ θετικά αποτελέσματα. Παρουσιαζόμαστε μαζί όλοι μας σαν μια γροθιά και σαν ένα ομοιογενές σύνολο που θέλει το καλό του αγρότη».
Αυτή την προσέγγιση θα ήταν καλό να την υιοθετήσουμε και ευρύτερα, σημείωσε ο Υπουργός Γεωργίας.
