Μια κυπριακή κανάτα του 8ου αιώνα π.Χ., η οποία διατέθηκε προς πώληση σε μια ολλανδική αγορά έργων τέχνης και που φαίνεται να αγοράστηκε παράνομα και να μεταφέρθηκε λαθραία από την Κύπρο λίγο μετά την τουρκική εισβολή, επιστράφηκε πρόσφατα στην Κυπριακή Δημοκρατία, ανακοινώθηκε την Τρίτη σε δελτίο Τύπου από την Πρεσβεία της ΚΔ στην ΜΠΕΝΕΛΟΥΞ. Η κανάτα, μετά την παράδοσή της στην διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων, δόθηκε στο Εθνικό Μουσείο Αρχαιοτήτων, στην Ολλανδία υπό το καθεστώς του μακροχρόνιου δανεισμού.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η αρχαία κανάτα με, μεταξύ άλλων, πορφυρούς ομόκεντρους κύκλους, εμφανίστηκε τον Σεπτέμβρη όταν βγήκε σε δημοπρασία στον οίκο δημοπρασιών Omnia στο χωριό Κόλχαμ του Χρόνινγκεν και εντοπίστηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων στη Λευκωσία «που παρακολουθεί σχολαστικά την κυπριακή πολιτισμική κληρονομιά ανά τον κόσμο». Η Κυπριακή Πρεσβεία και το Τμήμα Αρχαιοτήτων επικοινώνησαν με την Omnia, προστίθεται. Κατόπιν παρέμβασης και διερεύνησης εκ μέρους εμπειρογνωμόνων του Εθνικού Μουσείου Αρχαιοτήτων στο Λέιντεν «που έχει διεξοδική εμπειρία με κυπριακές αρχαιότητες», διαπιστώθηκε ότι η κανάτα αγοράστηκε στο χρονικό διάστημα μεταξύ Απρίλη του 1974 και Ιούλη του 1975 και πιθανόν να μεταφέρθηκε λαθραία από τη χώρα λίγο μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974. «Ήταν επίσης εφικτό να αναχθεί η προέλευση της αρχαίας κανάτας στην περιοχή της Κύπρου που βρίσκεται υπό παράνομη κατοχή από τον τουρκικό στρατό από το 1974», αναφέρει το δελτίο Τύπου.
Σημειώνεται ότι η διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων, Δρ. Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου, παρέλαβε την κανάτα, στα πλαίσια «μιας εορταστικής συνάντησης» στο Εθνικό Μουσείο Αρχαιοτήτων (National Museum of Antiquities, NMA) στο Λέιντεν, όπου ο δημοπράτης, Hans Raspe, του οίκου δημοπρασιών Omnia επέστρεψε την κανάτα στην ΚΔ. Στη συνέχεια, η κ. Ιερωνυμίδου, την παρέδωσε στον διευθυντή του NMA, Wim Weijland, ως μακροχρόνιο δανεισμό στο μουσείο, αναφέρεται.
Ο κ. Raspe δήλωσε την ομιλία του, όπως αναφέρεται, ότι ο οίκος δημοπρασιών Omnia είναι υπέρμαχος μιας αγοράς τέχνης που διέπεται από διαφάνεια και στην οποία δεν υπάρχει χώρος για παράνομες αγοραπωλησίες ή αγοραπωλησίες λεηλατημένων έργων τέχνης. «Για αυτόν τον λόγο συνεργαζόμαστε πάντα σε περιστατικά ταυτοποιημένων λεηλατημένων έργων τέχνης στα πλαίσια της διαμεσολάβησης για να επιστραφεί ένα αντικείμενο στον νόμιμο ιδιοκτήτη του», δήλωσε.
Η κ. Ιερωνυμίδου, επισήμανε ότι η Κύπρος παρακολουθεί την παγκόσμια αγορά τέχνης αδιάλειπτα. Σημειώνεται πως, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 «πολλά πολύτιμα και αναντικατάστατα αρχαία αντικείμενα», μεταξύ άλλων και θρησκευτικά έργα τέχνης, όπως εικόνες, κλάπηκαν και εμφανίστηκαν στο παράνομο εμπόριο έργων τέχνης.
Η Πρέσβειρα της Κύπρου, Frances Lanitou Williams, ανέφερε στην ομιλία της ότι η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου περιλαμβάνει 12,000 χρόνια ιστορίας. «Στο διάβα του χρόνου εντοπίσαμε πολλές κυπριακές αρχαιότητες στην αγορά, οι οποίες διατίθενται προς πώληση σε διάφορες τιμές. Αυτό είναι αδιανόητο για εμάς τους Κύπριους δεδομένου ότι δεν μπορεί να κοστολογηθεί το παρελθόν, η ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά ενός λαού», είπε, προσθέτοντας ότι οι ενέργειες των κυρίων Raspe και Weijland την «χαροποίησαν ιδιαίτερα».
Αναφέρεται ότι, λόγω της μακροχρόνιας εξαιρετικής σχέσης μεταξύ της Κύπρου και του Εθνικού Μουσείου στο Λέιντεν, το Τμήμα Αρχαιοτήτων αποφάσισε να παραχωρήσει την αρχαία κανάτα στο μουσείο ως αντικείμενο μακροχρόνιου δανεισμού.
