Μνημονεύτηκαν σήμερα οι δεκάδες άμαχοι πολίτες ανάμεσα τους γυναικόπαιδα που φονεύτηκαν από τους άνανδρους τουρκικούς βομβαρδισμούς της 8ης και 9ης Αυγούστου του 1964 στον Πύργο, τα Πηγαίνια, τον Παχύαμμο, τον Πωμό μέχρι την Πόλη Χρυσοχούς.
Το Εθνικό μνημόσυνο των πεσόντων στις μάχες της Τηλλυρίας του 1964 τελέστηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Ραφαήλ στον Παχύαμμο στην παρουσία των Υπουργών Παιδείας Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, Πρόδρομο Προδρόμου, και του Υπουργού Άμυνας Χαράλαμπου Πετρίδη και προισταμένου του Μητροπολίτη Πάφου Γεώργιου.
Επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο Υπουργός Παιδείας ο οποίος σημείωσε πως ο πολιτικός και στρατιωτικός στόχος της Τουρκίας για εισβολή και διχοτόμηση ματαιώθηκε το 1964 , γιατί, όπως είπε, απλοί άνθρωποι που κλήθηκαν από τη μια στιγμή στην άλλη να υπερασπιστούν την πατρίδα, σαν άλλοι Σπαρτιάτες, φύλαξαν τις κυπριακές Θερμοπύλες. Μπορεί είπε, τότε η γη της Τηλλυρίας να κάηκε, αλλά το φρόνημα των αγωνιστών της λευτεριάς παρέμεινε ορθό και ο εισβολέας δεν κατάφερε να περάσει.
Ο κ. Προδρόμου είπε πως πενήντα επτά χρόνια μετά, το έπος εκείνο, πρέπει να εμπνευστούμε από το φρόνημα των υπερασπιστών της πατρίδας και να στηρίξουμε την εξαιρετικά δύσκολη προσπάθεια για λευτεριά και δικαίωση μέσω ειρηνικής επίλυσης του κυπριακού , με μια λειτουργική και βιώσιμη συμφωνία στη βάση του διεθνούς δικαίου, των αποφάσεων – ψηφισμάτων των ΗΕ και των αρχών, αξιών και κανόνων της Ενωμένης Ευρώπης.
Ο Υπουργός Παιδείας είπε πως διερμηνεύοντας την ειλικρινή επιθυμία και επιδίωξη της ελληνοκυπριακής πλευράς, ο ΠτΔ καταβάλλει ακούραστα διπλωματικές προσπάθειες για μια πολιτική λύση και για τερματισμό της τουρκικής κατοχής . Ενώ συνέχισε, αποβλέπουμε με την άρση του ελέγχου της Τουρκίας, σε ειρηνική συμβίωση και συνεργασία με τους Τουρκοκυπρίους συμπατριώτες μας, μέσα σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος δικαίου, χωρίς όμως τη σκιά της Άγκυρας πάνω από την Κύπρο.
Έστειλε επίσης το μήνυμα πως πρωταρχικό και ουσιώδης μέλημα ας είναι επομένως να ενώσουμε δυνάμεις και να στηρίξουμε την πολιτική ηγεσία στην επιδίωξη μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης. Ο κ. Προδρόμου είπε ακόμη πως έχει φανεί καθαρά μέσα από την Ιστορία μας, ότι με την ενότητα, την ομοψυχία και τη συλλογική δουλειά, ο λαός μας υπερπηδά τα εμπόδια. Έτσι, σημείωσε, «ενδυναμώνουμε και την προσπάθεια για κινητοποίηση διεθνούς υποστήριξης, για να αντιμετωπίσουμε τις νέες μεθοδεύσεις της Άγκυρας».
Είπε επίσης πως στην προσπάθεια μας αυτή ας έχουμε φάρο και οδηγό μας τις παρακαταθήκες των προγόνων μας , όπως οι ήρωες του Αυγούστου του 64 , που έπεσαν πολεμώντας για να διαφυλάξουμε το πολυτιμότερο αγαθό, την ελευθερία του ανθρώπου, τον σεβασμό, και την αξιοπρέπεια του, την ισότητα, τη δικαιοσύνη και τη Δημοκρατία.
Υπουργός Άμυνας
Εξάλλου, σε δηλώσεις του ο Υπουργός Άμυνας Χαράλαμπος Πετρίδης μετά το πέρας του μνημοσύνου είπε πως αποτίουμε σήμερα φόρο τιμής και θέλουμε να επαναλάβουμε ότι και εμείς ως Εθνική Φρουρά ως Υπουργείο Άμυνας αξιολογούμε όλα τα δεδομένα τόσο σε πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο .
Επεσήμανε επίσης πως το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της Εθνικής Φρουράς αναπροσαρμόζεται, σημειώνοντας πως «προχωρούμε με σταθερά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση και λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα συμπεριλαμβανομένων και των νέων τεχνολογιών, αλλά και σε συνεργασία και με τις φίλιες δυνάμεις αξιολογούμε όλα τα δεδομένα».
Μετά το πέρας του μνημόσυνου, δρομείς του Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομέων μετέφεραν φλόγα από το ύψωμα Λωρόβουνος, όπου είχαν διεξαχθεί οι επικές νικηφόρες μάχες της 31ης μοίρας καταδρομών, έως και το προαύλιο του ναού.
Μετά την αφή της φλόγας έγινε επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του μνημείου, ονομαστικό προσκλητήριο πεσόντων και κατάθεση στεφάνων.